Met welke condities je het gebied in kaart brengt, is afhankelijk van het type landschap. De condities die Basiskwaliteit Natuur in een gebied bepalen, horen bij het ‘natuurlijke’ landschapstype dat daar van oorsprong voorkwam, gedefinieerd door: 

• De abiotische condities zoals hydrologie (= water), geomorfologie ( = fysische kenmerken van het landoppervlak), bodemtype en nutriëntenbalans.
• De inrichtingen van het landschap met bijvoorbeeld landschapselementen.
• Het beheer en gebruik van het landschap: gedefinieërd door de mate van menselijke invloeden.

Voor de onderverdeling in landschapstypen zijn verschillende indelingen in omloop. Zo onderscheiden Kwak en Louwe Kooijmans (2021) in totaal 71 domeinen voor vogels. Dit is een combinatie van de fysisch-geografische kaart van Nederland (de oorspronkelijke toestand, vergelijkbaar met de OBN-landschapstypen) gecombineerd met het landgebruik in 1850 (als basis van ons cultuurlandschap) en daarbovenop het huidige landgebruik. De ideale indeling zal per soortgroep sterk verschillen en deze indeling houdt rekening met het verleden, maar niet met de toekomstige uitdagingen en kansen. Daarom gaan we in dit document uit van de basis (de zeven landschapstypen) die OBN onderscheidt, met aanpassingen voor de mate van gebruik en cultivering.

De volgende bronnen kunnen helpen om de condities in jouw gebied in kaart te brengen:  

Meetnetten RIVM 
Huidige meetnetten van het RIVM gaan over chemische condities van bodem/grondwater, vaak gericht natuur of bosgebieden of landbouwbedrijven. 

Basisregistratie Ondergrond 
De Basisregistratie Ondergrond (BRO) is een centrale registratie met eenduidige, betrouwbare data en informatie over de Nederlandse ondergrond. Overheden leggen voor dezelfde objecten dezelfde, betrouwbare, algemene gegevens vast. Vanuit één centrale digitale plek, de landelijke voorziening, kunnen gebruikers gegevens opvragen voor informatie over bodem en ondergrond. Op de datasets kunnen ook rekenprogramma’s en modellen uitgevoerd worden. 

Atlas Natuurlijk Kapitaal 
De Atlas Natuurlijk Kapitaal ontwikkeld door het RIVM heeft diverse openbare kaarten van Nederland met condities (onder andere bodem, water (Kader Richtlijn Water) en lucht). 

Compendium voor de Leefomgeving 
Het Compendium voor de Leefomgeving brengt de actuele kwaliteit van het milieu, de natuur en de ruimte in Nederland in beeld in de vorm van indicatoren. Dit zegt dus vooral iets over de huidige situatie van condities en drukfactoren op de gebieden in Nederland: 

• Bodem en grondwater
• Verdroging
• Luchtkwaliteit
• Versnippering
• Verzuring & vermesting

Basisregistratie Grootschalige Topografie 
In een landschap speelt ook de inrichting een belangrijke rol. Het is dan ook belangrijk om in de inrichting van een landschap in kaart te brengen. De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) kan hiervoor gebruikt worden. Dit is een digitale kaart van Nederland die tot op 20 centimeter nauwkeurig is en bevat daardoor veel details over de inrichting van de fysieke omgeving. Op deze kaart kun je alleen zien bij wie een perceel in beheer is, als je wil weten hoe het wordt beheerd moet je bij de gemeente zelf zijn. 

Landschapselementenregister 
Voor het in kaart brengen welke landschapselementen er al aanwezig zijn in je provincie, waterschap of gemeente. Kun je gebruik maken van een kaart van het landelijk gebied met landschapselementen Landschapselementenregister of het Boomregister voor stedelijk gebied. De provincie Overijssel heeft geprobeerd deze datasets zo compleet mogelijk te maken, de data is nog niet helemaal foutvrij.   

Topografische geschiedenis & landgebruik 
Mocht je als provincie, waterschap of gemeente ook geïnteresseerd zijn in de geschiedenis en ontwikkeling van het gebied dan is dat mooi visueel weergegeven in Topotijdreis: 200 jaar topografische kaarten.  

Landelijk grondgebruik Nederland 
Het Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland (LGN)  is een landsdekkend bestand dat de gebruiker voorziet van actuele en nauwkeurige informatie over het grondgebruik in Nederland. 

Er zijn al verschillende gemeenten en provincies die Basiskwaliteit Natuur voor hun gebied in kaart hebben gebracht op basis van een nulmeting. Hierbij hebben ze gekeken naar de landschapstypen in hun gebied en de bijbehorende abiotische condities, de inrichting, het beheer en de algemene soorten die bij het landschapstype horen. De methoden die ze voor deze nulmeting hebben gebruikt verschilt, maar de belangrijkste elementen komen overeen:  

1. In kaart brengen van landschapstype
2. In kaart brengen van condities (abiotiek, inrichting en beheer)
3. In kaart brengen van de algemene soorten

Hieronder staan de methodieken van de gemeenten en provincies die Basiskwaliteit Natuur al in kaart hebben gebracht kort beschreven, inclusief de link naar hun methodiek. Het is leerzaam om te kijken naar deze methodieken. Daarnaast staat de basis voor het in kaart brengen van Basiskwaliteit Natuur ook uitgewerkt in het kennisdocument Basiskwaliteit Natuur (pdf: 12.8 MB).  

Methodiek gemeente Ede
Gemeente Ede is al een aantal jaren bezig met eigen methodiek om de Basiskwaliteit Natuur in haar gemeente in kaart aan het brengen. Een onderdeel is ’Landschap op de Kaart’. Op basis van de NDFF hebben ze algemene soorten omgezet naar GIS en geplot op landschapstypen. Deze kaarten brengen de basiskwaliteit van de natuur en het landschap in beeld. Daarmee biedt de atlas een integraal beeld van het systeem in het landelijk gebied van de gemeente Ede. Het is belangrijk om de BKN-kaarten te gebruiken als toetsingskader en voorwaarde voor ontwikkelingen. De kaarten zullen voorjaar 2024 digitaal beschikbaar komen op de website van de gemeente Ede. 

Methodiek provincie Overijssel
De provincie Overijssel heeft Basiskwaliteit Natuur in kaart gebracht op basis van landschapstypen. Vervolgens gebruiken ze het voorkomen van algemene en karakteristieke soorten als verificatiemiddel. Hiermee sluiten ze aan bij de definitie en methode die door Naturalis is voorgesteld aan het Rijk (pdf: 5.4 MB). Op basis van gidssoorten en, hebben ze vervolgens per landschap belangrijke kenmerken benoemd. Het gaat hierbij niet alleen om de aanwezigheid van het landschapskenmerk, maar ook om de kwaliteit ervan, bijvoorbeeld een goed beheerde houtwal met onderbeplanting. 

De provincie legt de focus vooral op de inrichting van het gebied met landschapselementen. Met behulp van het Landschapselementenregister van de provincie (LERS) hebben ze kenmerken van het landschap gemeten. Daarbij gebruiken ze de aanwezigheid van diersoorten als controleslag (benchmark) om zo waarnemingseffect te voorkomen.

Methodiek provincie Drenthe
De Provincie Drenthe heeft een analyse uitgevoerd naar de Basiskwaliteit Natuur voor de provincie Drenthe. Voor het bepalen van de Basiskwaliteit Natuur en de kwaliteit van het landschap vormen de zes landschapstypen, zoals benoemd in hun Omgevingsvisie de basis. Aan deze landschapstypen zijn kenmerkende landschapselementen en bijbehorende soorten toegeschreven. De provincie Drenthe is voor de uitwerking van de Basiskwaliteit Natuur opgedeeld in deelgebieden. Hierbij sluiten ze aan bij de bestaande deelgebieden voor de Kernkwaliteiten van de provincie Drenthe. 

Methodiek gemeente Amersfoort
De gemeente Amersfoort maakt gebruik van select aantal soorten uit de lijst met indicatorsoorten. Dit noemen ze gidssoorten, soorten die kenmerkend zijn voor Amersfoort, typerend voor de vier landschapstypen (natuurlijk systeem) en indicatief voor een ecologische kwaliteit van de (openbare) ruimte en kwantiteit aan groene leefomgeving. Voor elk ondergrond, landschapstype of bebouwingstypologie en plek in de stad is er een andere selectie van gidssoorten te maken.