Praktijk­voorbeelden

Een van de deelprojecten van Brabants Bodem is de Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (BBM). In dit praktijkproject verduurzamen melkveehouders hun bedrijfsvoering en worden er verdienmodellen ontwikkeld. Melkveehouders worden beloond aan de hand van een puntensysteem die de prestaties meetbaar maakt. De basis van de BBM is de Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (BMM), aangevuld met een aantal specifieke indicatoren voor het Van Gogh Nationale Park. Deze extra indicatoren zijn: weidegang, gebruik van stikstofkunstmest en gewasbeschermingsmiddelen en de groenblauwe dooradering. De beloning komt nu nog vanuit overheidsorganisaties: het ministerie van LNV provincie Noord-Brabant, en drie waterschappen. Daarnaast belonen marktpartners als Friesland Campina en Rabobank al aan de hand van de (B)BM Het doel is om meer marktpartijen op een dergelijke manier duurzaam boeren te laten belonen.

Binnen Brabants Bodem wordt er ook gewerkt aan nieuw verdienmodellen rond agroforestry. Boeren die met Agroforestry aan de slag willen, worden ondersteund met advisering en financiële middelen. Het project Agroforestry wordt uitgevoerd door de Gebiedsonderneming Duinboeren en maatschappij en Agroforestry Netwerk Brabant.

Een ander onderdeel van het project Brabants Bodem is het werken aan een systematiek waarmee boeren met blijvend grasland beloond kunnen worden voor het vastleggen van CO₂ door middel van carbon credits. Verder is er een streekproductenlabel in ontwikkeling, voor producten die op door een duurzame productie bijdragen aan een mooi en biodivers landschap. Ook verbreedt Brabants Bodem de aanpak naar andere sectoren dan de melkveehouderij.

Op deze manier werken de partners binnen Brabants bodem aan verschillende, stapelbare mogelijkheden voor duurzame boeren om hun verdienmodel te versterken.

In het Markemodel bepalen boeren en sturende partijen op gebiedsniveau samen wat haalbare doelen zijn op het gebied van biodiversiteit, waterkwaliteit, ammoniak- en nitraatuitstoot en agrarisch natuurbeheer. Deze partijen bepalen ook samen wat de beloning is voor de de individuele boer bij het behalen van de kwaliteitsdoelen.

Het project Rotterdam de boer op is gericht op het verbeteren van landschap voor boer en natuur, het faciliteren van voedsel voor de stad en het creëren van een verdienmodel voor de boer. Er wordt ingezet op vier sporen: het betrekken van consument en keten (1), verbinding creëren tussen stad en platteland (2), het faciliteren van innovatieve boeren (3) en monitoring en evaluatie om kennis te vergroten (4). Het is de bedoeling dat door middel van korte ketens en gebiedsspecifieke marktsegregatie een deel van het verdienmodel van boeren wordt gerealiseerd.

Concreet wordt er op dit moment uitgezocht of een revolverend fonds georganiseerd kan worden waaruit boeren financieel ondersteund kunnen worden. Dit betekent dat agrariërs die in lijn met Rotterdam de Boer op een verandering willen in hun bedrijfsvoering uit dit fonds geld kunnen lenen om de verandering te financieren. Daarnaast is een samenwerking opgestart met boerencoöperatie Heerlijk van Dichtbij en een aantal supermarkten in Rotterdam om biodiverse streekproducten van deze boeren in de supermarkten te verkopen. Eenzelfde traject wordt nu opgezet om de horeca te verbinden aan biodiverse streekproducten en de ambitie is er om dit ook voor de groothandel te gaan doen. Voor agrariërs wordt er specifiek een
masterclass korte keten aangeboden waarbij aandacht is voor het opstellen van een plan om producten via korte keten te vermarkten.

Dit Natura 2000-gebied bestaat uit de landgoederen Voorstonden en Leusveld en de natuurgebieden Empese en Tondense Heide. In het gebied zijn bijzondere soorten planten en dieren te vinden, zoals blauwgraslanden en de kamsalamander.

WaardeVOL Brummen is geïnitieerd door provincie Gelderland, de gemeente Brummen en Waterschap Vallei en Veluwe. Deze partijen gaan samen met inwoners, grondeigenaren, agrariërs, Natuurmonumenten, LTO Noord, Stichting Landschapsnetwerk Brummen en Collectief Veluwe aan de slag om de natuur(kwaliteit) te herstellen, het water beter te bergen en vast te houden en 112 ha landbouwgrond om te vormen naar natuur. Ook wordt er met lokale boeren gewerkt aan de ontwikkeling van een natuur-inclusieve kringlooplandbouw met een duurzaam verdienmodel.

De diversiteit aan natuurtypen in deze gebieden is groot, dit komt door de variatie in zoet en zout water. Je vindt hier plant- en diersoorten die je nergens anders aantreft. Maar ondanks de prachtige aaneenschakeling van landschappen, is de overgang tussen de gebieden erg abrupt, hierdoor zijn de leefgebieden niet zo divers als ze zouden kunnen zijn.

Daarom zetten agrariërs, Agrarisch Collectief Waddenvogels, Wetterskip Fryslân, de wadden gemeenten, Provincie Fryslân, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Vogelbescherming, de plaatselijke vogelwacht en It Fryske Gea zich in om problemen op te lossen rondom de biodiversiteit. Dit doen ze door een stakeholdernetwerk rondom Natura2000-gebieden te ontwikkelen en het opzetten van pilots voor natuur inclusieve landbouw. Daarnaast wordt de KANO (Kansen Analyse Natuur ontwikkeling) ingezet om een plan te maken voor biodiversiteitsherstel.

Deze nationale vogel voelt zich zeker nog thuis en meerdere partijen maken zich sterk voor zijn bescherming en de bescherming van andere kenmerkende openveenweide soorten.

Natuurmonumenten gaat samen met de partners Friesland Campina, boeren in Midden-Delfland, de gemeente Midden-Delfland, Aardpeer en het weidevogelpact aan de slag met het stimuleren van de consumptie van natuur-inclusief geproduceerd voedsel en het stimuleren van de omslag naar natuur-inclusieve landbouw. In samenwerking met boeren en andere partijen wordt er daarnaast gewerkt aan het vergroten van de biodiversiteit en een mooier landschap.