KPI Systematiek voor biodiversiteit

Het monitoren van de biodiversiteit en ook het effect van genomen maatregelen is cruciaal in het herstellen van de biodiversiteit. Daarnaast het inzichtelijk maken van prestaties die geleverd worden ook van belang voor het sturen en belonen van grondgebruikers die zich inzetten voor biodiversiteitsherstel. Deze prestaties kunnen met behulp van Kritische Prestatie-indicatoren (KPI’s) inzichtelijk gemaakt worden.

KPI’s worden in het bedrijfsleven al langer gebruikt om prestaties van individuen of teams af te kunnen vergelijken met de concrete doelen binnen een bedrijf. Op het gebied van biodiversiteit zijn er verschillende monitoren ontwikkeld. De Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (BMM) en de biodiversiteitsmonitor Akkerbouw (BMA). Daarnaast zijn er verschillende sets aan KPI’s in ontwikkeling, op het gebied van natuur, openbare ruimte, kringlooplandbouw, bollenteelt en fruitteelt.

Doen-leren-beter doen

Om vast te stellen of het realiseren van de KPI’s daadwerkelijk leidt tot een toename in biodiversiteit is onderzoek noodzakelijk dat de relaties vast stelt tussen maatregelen, KPI’s en biodiversiteit. Op basis hiervan kan, indien nodig, de set van maatregelen en KPI’s na verloop van tijd worden bijgesteld en verbeterd. Dit principe noemen we doen – leren – beter doen. Evaluatieonderzoek naar KPI’s wordt in de zogenaamde Delta Labs (pilotgebieden van het Deltaplan) uitgevoerd. Het onderzoek in de Delta Labs is langjarig, omdat effecten van maatregelen op biodiversiteit vaak pas na lange tijd zichtbaar worden.

Meer over KPI's

Samen met de werkgroep Monitoring van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel heeft Naturalis een inventarisatie gedaan van huidige KPI-sets voor biodiversiteit die voorgesteld worden of in gebruik zijn binnen verschillende sectoren. We hebben een overzicht gemaakt waarin we verschillende aspecten van bestaande KPI’s hebben geïnventariseerd. Het KPI overzicht wordt beheerd en up-to-date gehouden door de werkgroep Monitoring.

Het overzicht van KPI's is beschikbaar in de vorm van een online spreadsheet. In dit achtergrond document kun je zien welke monitoring tools er voor het maken van dit overzicht geraadpleegd zijn en welke indicatoren hierbij horen.

Dit overzicht is samengesteld door Naturalis met hulp van o.a. Schuttelaar & Partners. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Zina Broeksma via zina.broeksma@naturalis.nl.

De melkveehouderij kan een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van de Nederlandse biodiversiteit. Om dit te realiseren is het onder andere nodig om de prestaties die op het gebied van biodiversiteit worden geleverd meetbaar te maken.

Daarom hebben FrieslandCampina, Rabobank en het Wereld Natuur Fonds gezamenlijk de biodiversiteitsmonitor melkveehouderij (BMM) ontwikkeld. De BMM heeft als doel de biodiversiteitsprestaties van melkveehouders op een eenduidige manier vast te leggen, zodat melkveehouders ook beloont kunnen worden voor hun inzet. De BMM is gebaseerd op 4 pijlers: functionele agrobiodiversiteit, landschappelijke diversiteit, diversiteit van soorten en regionale biodiversiteit. De monitor bevat 7 KPI’s die aan de pijlers bijdragen:

% blijvend grasland
% eiwit van eigen land
Stikstofbodemoverschot
Emissie van ammoniak
Uitstoot van broeikasgassen
% kruidenrijk grasland
Natuur en landschap

De BMM wordt op dit moment op verschillende plekken gebruikt om de prestaties van boeren op het gebied van biodiversiteit te monitoren en de boeren ook voor deze prestaties te belonen. Voorbeelden hiervan zijn Brabants Bodem en Duurzame Melkveehouderij Drenthe.

Meer over de biodiversiteitsmonitor melkveehouderij

De Nederlandse akkerbouw beheert zo’n 525.000 ha en kan daarmee een aanzienlijke bijdrage leveren aan biodiversiteitsherstel. Akkerbouwers moeten gewaardeerd worden voor de extra inspanningen die zij leveren voor biodiversiteitsherstel. Hiervoor is het van belang om de biodiversiteitsprestaties meetbaar te maken en de doelen inzichtelijk.

In een samenwerking van de Brancheorganisatie Akkerbouw (BO Akkerbouw), provincie Groningen, Rabobank en het Wereld Natuur Fonds wordt de Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw (BMA) ontwikkeld. Binnen de BMA wordt een set kritische prestatie indicatoren (KPI’s) ontwikkeld en getest. Door het eenduidig meten van biodiversiteitsprestaties maakt de BMA het voor overheden, banken en andere partijen mogelijk om akkerbouwers (financieel) te belonen voor hun inzet op het gebied van biodiversiteitsherstel. Daarnaast geeft de BMA handelingsperspectief voor de akkerbouwer om bij te dragen aan het herstellen van de biodiversiteit op zijn eigen bedrijf. De eerste versie van de KPI set bevat de volgende 8 KPI’s:

% rustgewassen in het bouwplan
Organische stofbalans
Stikstofoverschot
Milieubelasting gewasbeschermingsmiddelen
% bodembedekking
Carbon footprint
% natuur- en landschapsbeheer
Gewasdiversiteit

Op dit moment wordt deze KPI set getest en geëvalueerd, waarna de BMA in de praktijk kan worden gebruikt om akkerbouwers te monitoren en te belonen voor hun prestaties.

Meer over de biodiversiteitsmonitor akkerbouw

Thema monitoring (Samen voor Biodiversiteit)

Deltaplan ontwikkelt monitoring voor biodiversiteit via KPI’s

(Achtergrond) rapporten Biodiversiteitsmonitor melkveehouderij

KPI-systematiek

KPI database

Biodiversiteitsmonitor melkveehouderij

BiodiversiteitsMonitor akkerbouw

Meer informatie

Websites

Websites