Menu
Dossier

Bouwen voor biodiversiteit

Je zou het bijna niet denken, maar ook gebouwen zijn belangrijk voor biodiversiteit. Ze kunnen dieren voorzien van nestplekken en beschutting. Kijk maar naar de zwaluwen die zich nestelen onder de dakpannen. Of een huismus die gebruik maakt van een neststeen in de muur. Met de huidige bouwopgave ligt er een uitdaging, maar ook mooie kans om de stedelijke omgeving hand in hand te laten gaan met natuur. Daarnaast zijn er genoeg mogelijkheden om recreatie te verbinden met biodiversiteit. Zo wordt de natuur én de mens hier een stukje rijker van! Op deze pagina zijn verschillende voorbeelden te vinden van projecten die op deze manier bouwen voor én aan biodiversiteit.

Peel natuurdorpen

Inhoudsopgave
Het Peel Natuurdorpen (PND) project draait om landschapslandbouw. Dit is een unieke en slimme combinatie van klein en fijn wonen in tiny houses in nieuwe natuur op landbouwgrond in de Peel. Boeren leggen nieuwe natuur aan op landbouwgrond; bossen, heggen, houtwallen, waterpartijen en kruidenrijk grasland in de vorm van een coulissenlandschap. In deze nieuwe natuur komen tiny houses, verscholen tussen bomen. Landschap vormt het nieuwe verdienmodel voor de boeren. Dit is uniek in Nederland en ver daarbuiten.

Het doel is een coulissenlandschap: een afwisseling van bossen, kruidenrijk grasland, houtwallen, heggen en waterpartijen. Met koeien die een belangrijke rol als de stoffeersters ervan vervullen. Dit landschap biedt ruimte voor wonen in tiny houses in beboste delen en of op het erf van de boerderij. Een slimme combinatie van natuur, landbouw en wonen! Tiny houses vormen een krachtig verdienmodel. Zo kunnen we boerenbedrijven én landschap duurzaam in stand houden in volledige harmonie met de natuur. De stichting richt zich op inwoners van De Peel. Zij stimuleert boeren om rendabel landschap te realiseren: Landschapslandbouw. Klein en fijn wonen in nieuwe natuur op boerenland in boerenhand. Dat is de meest eenvoudige omschrijving van landschapslandbouw. Het verbindt de natuur, landbouw en wonen met elkaar. Om meer onderlinge samenhang te krijgen, het draagvlak voor het idee zichtbaar te maken en om de haalbaarheid van landschapslandbouw aan te tonen, wil PND een demolocatie inrichten. De demolocatie maakt onderdeel uit van de pilot in de noordelijke Peel. Uiteindelijk is het de bedoeling dat in de hele Peel het project gestalte gaat krijgen. Meer weten? Kijk dan op www.peelnatuurdorp.nl

Meer over Peel natuurdorpen

Testlab Nieuwe Natuur & Klein wonen

De Natuurverdubbelaars en het Instituut voor Maatschappelijke Innovatie hebben in samenwerking met Ministerie LNV en BZK het Testlab Nieuwe Natuur & Klein Wonen opgericht. Dit testlab kijkt naar de kansen om nieuwe natuur én woningen te ontwikkelen. Bijvoorbeeld met Tiny Houses. Door de realisatie van nieuwe natuur en kleinschalig wonen te combineren ontstaat er een interessant verdienmodel dat kan bijdragen aan meerdere problemen waar we in Nederland mee kampen.

Nieuwe natuur is niet alleen belangrijk voor herstel van de biodiversiteit, het is ook één van de beste manieren om de doelstellingen van het Parijs-akkoord te behalen. Bomen en planten hebben voor hun groei immers C02 nodig en laten we daar nou net te veel van in de atmosfeer hebben. Ook voor de steeds grillerige weersomstandigheden biedt meer natuur dé oplossing in de vorm van water-buffering en verkoeling.

Er is een grote kans om natuur te ontwikkelen op agrarische gronden. Een kwart van de Nederlandse boeren geeft immers aan binnen tien jaar te willen stoppen omdat er geen opvolger is. Maar hoe vorm je een stuk landbouwgrond met een gemiddelde waarde van €60.000 om tot natuur met vrijwel geen economische waarde? Door functies te combineren. Wat als je één of meerdere Tiny Houses toestaat? Deze populaire duurzame woningen kunnen eenvoudig worden verhuurd of verkocht. Tiny Houses zijn onlosmakelijk verbonden met een groene omgeving. En dan ontstaat er ook gelijk een verdienmodel voor het realiseren van de omliggende natuur.

In samenwerking met het Testlab zijn er door het hele land projecten gestart. Ook worden er workshops georganiseerd om de functiecombinatie van natuur én wonen te verkennen in verscheidene gemeenten. Daarnaast zijn verscheidene workshops en interviews gerealiseerd met met verschillende belanghebbenden, zoals initiatiefnemers, gemeenten, en provincies, om te kijken naar de mogelijkheden om natuur en wonen te combineren.

Verzamelde lessen

Door de realisatie van nieuwe natuur en kleinschalig wonen te combineren ontstaat er een interessant verdienmodel dat kan bijdragen aan meerdere problemen waar we in Nederland mee kampen. Het is tot nu toe lastig gebleken om zulke projecten te realiseren. Om het proces tot realisatie te stroomlijnen, zijn de inzichten die de afgelopen vier jaar door het Testlab zijn opgedaan samengevat en gebundeld in twee rapporten: een voor initiatiefnemers en een voor gemeenten. De rapporten zijn hieronder terug te vinden.

Voor initiatiefnemers

Voor initiatiefnemers is het van belang de gemeente vroegtijdig bij het project te betrekken, hier actief het gesprek mee aan te gaan en een zo concreet mogelijk plan op te stellen. Er zijn een aantal belangrijke onderwerpen die een plan concreter maken, namelijk de locatie van het project, de looptijd, de keuze tussen samen of alleen organiseren van het aankopen van grond, het ontwerp van de Tiny Houses, en de financiering van het project.

Voor gemeenten

Voor gemeenten is het van belang proactief beleid te voeren. Dit beslaat twee hoofdthema’s: het stellen van duidelijke randvoorwaarden voor initiatiefnemers en het zelf aanjagen van initiatieven met een duidelijke maatschappelijke meerwaarde. Een gemeente moet helderheid verschaffen over randvoorwaarden zoals het aantal Tiny Houses, de duur van projecten, natuurdoelen en landschappelijke inpassing. Daarnaast kunnen gemeenten kijken zelf een actieve rol spelen om de realisatie van projecten te versnellen. Hierbij valt te denken aan het aanwijzen van ontwikkelzones of aan het inzetten van eigen grond of middelen.

Meer over natuurwonen